2019-2020 ÜRETİM SEZONU
SOFRALIK ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTESİ ULUSAL RESMİ TESPİT HEYETİ RAPORU
07 EKİM 2019-İZMİR

T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün 09.08.2019 tarih ve 92061122-105.06-E.2427880 sayılı yazılarında; Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi’nin (UZZK) koordinatörlüğünde, ülkemiz zeytin ve zeytinyağı üretim sezonuna ilişkin sağlıklı ve güvenilir verileri sağlamak amacıyla 2009/2010 sezonundan itibaren olduğu gibi “Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi Ulusal Resmi Tespit Heyeti “ tarafından tüm zeytin yetiştirilen bölgelerde zeytin ve zeytinyağı işletmeleri, ilgili kurum, kuruluş ve kişilerle görüşülerek gerçekleştirilen ulusal ürün rekoltesi tespit çalışmalarına bu yıl da 2019/2020 üretim sezonu için Eylül ayında çalışılması görevi verilmiştir.

Bu çerçevede Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyimizce bir çalışma planı oluşturmak üzere, 29.08.2019 tarihinde yapılan söz konusu toplantıya, Aydın Ticaret Borsası, İzmir Ticaret Borsası, İzmir Ticaret Odası, Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Ege Bölgesi Sanayi Odası, Muğla Ticaret Borsası, Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Ticaret ve Sanayi Kontuvarı, Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği, İstanbul Ticaret Borsası, Akhisar Ziraat Odası temsilcilerinin katılımı ile gerçekleşmiştir. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği, Ticaret ve Sanayi Kontuvarı, Savola Yağ, Bunge, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birliği, İzmir Ticaret

Borsası, Çanakkale Ticaret Borsası, Muğla Ticaret Borsası, Ayvalık Ticaret Odası, Antalya Ticaret Borsası ve İstanbul Ticaret Borsasının maddi, Türkiye Ziraat Odaları Birliği temsilcisi Akhisar Ziraat Odasının ayni katkıları ile yapılan çalışmalara aşağıda adı ve/veya yetkili temsilcisi bulunan kurum ve kuruluşların katılımı ile “Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi Ulusal Resmi Tespit Heyetleri” oluşturularak “Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi Ulusal Resmi Tespit Heyeti ve Çalışma Programı” çerçevesinde yapılan tetkikler sonucu aşağıdaki 2019-2020 Türkiye Rekolte Raporu hazırlanmıştır.

 

1- 2019-2020 SEZONU KUZEY EGE – MARMARA BÖLGESİ ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTESİ RESMİ HEYETİ RAPORU

 

2019–2020 sezonu Kuzey Ege ve Marmara Bölgesi zeytin ve zeytinyağı rekoltesini tespit etmek amacıyla görevlendirilen heyetimiz çalışmalarını Ege Bölgesinin kuzeyinde, yani İzmir’in kuzey ilçeleri, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Bursa illerine bağlı zeytin yetiştirilen bölgelerde 23-28 Eylül 2019 tarihleri arasında tamamlamıştır.

  • Çalışmalarımızda heyetimiz İzmir’in kuzey ilçeleri ile Balıkesir, Çanakkale ve Bursa illerinin ilçe, köy ve beldelerinde bulunan zeytinliklerde teknik incelemeler yapmış, Tarım ve Orman Bakanlığı İl ve İlçe Müdürlükleri, Tarım Satış Kooperatifleri, üreticiler, zeytin ve zeytinyağı işletmeleriyle görüşmeler gerçekleştirmiştir.
  • Çalışma kapsamında yapılan görüşmelerde geçen yıl bölge genelinde yapılan rekolte tahmininin üzerinde bir üretimin gerçekleştiği belirtilmiştir.
  • Rekolte heyetlerinin çalışma programında yer alan ilçelerde üretim miktarları ile üretimin sofralık ve yağlık olarak dağılımı; heyet üyelerinin arazi gözlemi, sektör ve Tarım ve Orman İl/İlçe Müdürlükleri ile görüşmeleri sonucunda tahmin edilmiştir. Heyetimizin arazi programında yer almayan ilçelerdeki ürün tahminleri, arazi programındaki illerdeki üretim ortalamaları dikkate alınarak tabloya yansıtılmıştır.
  • Heyetimizin görev yaptığı bölgelerde zeytin hastalıkları ile ilgili herhangi bir zarar görülmemiş olup kısmen görülen dökülmeler de ekonomik sınırın altında tespit edilmiştir.
  • Çiçeklenme zamanında yaşanan olumsuz iklim şartlarından (yağış, sıcaklık, kuraklık vs.) dolayı bölgeler arasında verim farklılıkları gözlenmiştir.
  • Önceki sezondan yüklü bir zeytinyağı devrinin olmadığı tespit edilmiştir.
  • Rekolteye ilişkin yapılan gözlemlerde zeytinlerin çoğunlukla sofralık özellikte olduğu ancak sofralık zeytin alıcılarından gerekli talep oluşmaz ise buradan bir miktar zeytinin yağlık zeytine kayabileceği öngörülmektedir.

Sonuç olarak; Kuzey Ege ve Marmara Bölgesi 2019/2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur.

BALIKESİR

2019–2020 Sezonu zeytin ve zeytinyağı rekoltesi tahmin heyeti olarak Balıkesir İli Ayvalık, Gömeç, Burhaniye, Havran, Edremit, Erdek, Bandırma İlçeleri ve köylerinde bulunan zeytinliklerde gerekli incelemelerde bulunulmuştur.

Zeytincilikte önemli bir yere sahip olan bu ilde üreticiler, kooperatifler, sanayiciler ile Tarım ve Orman İlçe Müdürlükleri’nde ilgili teknik personellerle yapılan görüşmeler sonucunda 2019/2020 zeytin ve zeytinyağı sezonu ile ilgili bilgiler edinilmiştir.

Ayvalık, Gömeç, Burhaniye, Havran, Edremit, Bandırma ve Erdek ilçelerinin sulanmayan yerlerinde kuraklığa bağlı olarak tanelerde buruşmalar ve kararmalar gözlenmiştir.

Körfez Bölgesinde kayda değer oranda yeşil zeytin stok devrinin olmaması sebebiyle sofralığa ayrılan zeytin miktarının artması beklenmektedir.

Erdek ve Bandırma’da ağırlıklı olarak yaşanan finansal sıkıntılar sebebiyle tüccarın piyasaya girememesi ve 2018-2019 sezonunda Marmarabirlik’in siyah zeytini kotalı alım yapmasından dolayı üreticinin mahsulünü kuyularda depoladığı gözlenmiştir. Bu durum siyah zeytinde ciddi oranda stok devrini beraberinde getirmiştir.

Zeytin sineği zararlısı görülmemiş, halkalı leke hastalığı genel olarak bu yıl zarar yapmamıştır.

Bölge genelinde İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri gerekli gördüklerinde zeytin yetiştiricilerine ilaçlama uyarısı yapmaktadırlar.

Balıkesir İli sınırları içerisinde yer yer bölge ve İlçe bazında gözlemlenen rekolte kayıplarının zeytin çiçek açma dönemindeki olumsuz iklim şartlarından kaynaklandığı tespit edilmiştir (yağış ile beraber yüksek sıcaklık).

Erdek İlçesinde yoğun sinek zararı, şiddetli yağış, dökülme ve yağlık zeytin fiyatlarının düşük olması sebebiyle üreticinin büyük bir kısmının mahsulü toplamaktan vazgeçtiği ve 2018- 2019 yılında gerçekleştirilen rekoltenin tahmin edilmiş olan rekoltenin %70 kadar altında kaldığı tespit edilmiştir.

Havran İlçesinde dalgalı bir ürün veriminden söz edilmektedir. Boş olan mevkilerin oransal fazlalığı buradaki rekolte kaybının temel sebebidir.

Balıkesir ilçelerine ait 2019 yılı zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda belirtilmiştir. Buna göre, toplam 11.085.551 adet meyve veren, 503.547 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 14,7 kg. zeytin verimi ile 163.131 ton zeytin tanesi alınacağı, 41.307 tonunun sofralığa, 121.824 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5 randıman ile 24.365 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

ÇANAKKALE

Çanakkale ilinde Merkez, Ayvacık, Ezine, Bayramiç ve Eceabat ilçelerine bağlı köy ve beldelerde bulunan zeytinliklerde gerekli incelemelerde bulunulmuştur.

İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri, Tarım Satış Kooperatifleri, zeytinyağı işletmecileri ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-20 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır.

Bu sezon Çanakkale ilinde zeytin yetiştiriciliği yapılan bölgelerde zeytinlerin sağlam olduğu yapılan görüşmelerde tespit edilmiştir.

Bölgedeki zeytin tiplerinden Ayvalık/Edremit tipi zeytin çeşidinin Gemlik tipi zeytin çeşidine nazaran ürün verimi daha düşük tespit edilmiştir.

Ezine ve Bayramiç bölgelerinde beklenen ürün veriminin düşük olmasında döllenme dönemindeki yüksek sıcaklıkların etkili olduğu söylenmiştir.

Ayvacık genelinde taban yerlerde ve sulanan zeytinliklerde yüksek yerlere nazaran zeytin veriminin daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Bu durum bölgede genel bir doluluğun olmadığını göstermektedir.

Çanakkale ilçelerine ait 2019-2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur. Buna göre, toplam 5.014.305 adet meyve veren, 512.902 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 7.3 kg zeytin verimi ile 36.811 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 5.274 tonunun sofralığa, 31.536 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5 randıman ile 6.307 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

 BURSA

Bursa ilinde, Mudanya, Gemlik, Orhangazi ve İznik ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan köylerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri, Tarım Satış Kooperatifleri, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmecileri ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-20 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır.

Tüketici talebinin belli bir düzeyde seyremesi sebebiyle, geçen yıldan da devreden sofralık zeytin stoğu göz önünde bulundurularak bu sene mevcut görülen mahsülün sofralık kısmının yüzde kaçının tüccar ve büyük alıcılar tarafından değerlendirileceği öngörülememektedir. Bu durum yağlık üretimde artışa sebep olabileceği düşünülmektedir.

Orhangazi bölgesinde dolu zararı olduğu ancak bu zararın ekonomik sınır eşiğinin altında kaldığı söylenmiştir.

Bursa ilçelerine ait 2019-2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tablodasunulmuştur. Buna göre, toplam 11.389.281 adet meyve veren, 229.185 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 7.5 kg. zeytin verimi ile 85.053ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 68.263 tonunun sofralığa, 16.790 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5 randıman ile 3.358 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

İZMİR

İzmir ilinde, Bergama, Dikili ve Aliağa ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan bölgelerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri, Tarım Satış Kooperatifleri, zeytinyağı işletmecileri ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır.

Aliağa, Bergama ve Dikili ilçelerinde zeytin tiplerinden Ayvalık/Edremit tipi zeytin çeşidinin Gemlik tipi zeytin çeşidine nazaran ürün verimi daha düşük tespit edilmiştir.

2-) 2019-2020 SEZONU ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTESİ MANİSA, İZMİR KÜÇÜK MENDERES HAVZASI, İZMİR YARIMADA BÖLGESİ RESMİ TAHMİN

HEYETİ RAPORU

Heyet çalışmalarına 23.09.2019 tarihinde başlamış ve sırasıyla Manisa-Merkez, Saruhanlı, Akhisar, Kırkağaç, Soma, Gölmarmara, Salihli, Ahmetli, Turgutlu, Kemalpaşa, İzmir, Torbalı, Tire, Ödemiş, Bayındır, Menderes, Seferihisar, Urla, Karaburun, Selçuk il ve ilçe zeytin yörelerinde incelemeler ve tespitlerde bulunmuş 28.09.2019 tarihinde çalışmalarını tamamlamıştır.

Manisa, İzmir Küçük Menderes Havzası, İzmir Yarımada Bölgesi 2019/2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur.

MANİSA

Manisa merkez ve ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan bölgelerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, İl, ilçe Tarım ve Orman Müdürlükleri, Tarım Satış Kooperatifleri, Ziraat Odaları, zeytin ve zeytinyağı işletmecileri ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır.

Yaz döneminin sıcak ve kurak geçmesi sebebiyle özellikle sulanmayan bahçelerde küçük dane oluşumu ve buruşukluk gözlemlenmiştir.

Kış ayları sıcaklıklarının mevsim koşullarında seyretmesi üzerine çiçeklenme zamanında gerçekleşmiş fakat nedeni tam olarak bilinmemekle beraber çiçeklenme döneminde yaşanan iklimsel faktörlerin meyve tutumunda azalmaya sebep olduğu düşünülmektedir.

Manisa bölgesinde yeşil zeytin stok devrinin olmaması sebebiyle sofralığa ayrılan yeşil zeytin miktarının artması beklenmektedir.

İl genelinde zeytin tarımına yönelik ilginin devam ettiği, Tarım ve Orman İlçe Müdürlükleri ve Ziraat Odalarının verdiği uyarıların dikkate alınarak kültürel işlemler ve zirai mücadelelerin yapıldığı görülmüştür. Bu yıl fidan tırtılı zararlısının yaygın olduğu yer yer zeytin dal kanseri ve kabuklu bit zararı görüldüğü; zeytin sineği zararlısı ve halkalı leke hastalığından fazla şikayet alınmadığı belirlenmiştir.

Manisa ili genelinde meyve veren 19.140329, meyve vermeyen 3.963.059 adet zeytin ağacı olduğu; ağaç başına ortalama 7,08 kg zeytin hesabıyla toplam 135.6458 ton zeytin danesi elde edileceği, bunun 87.681 ton’unun yemekliğe, 47.776 ton’unun yağlığa ayrılacağı, ortalama 1/6 randıman ile 7.963 ton zeytinyağı elde edileceği öngörülmüştür.

Şehzadeler ve Yunus Emre (Manisa-Merkez): İl Müdürlüğünce, ağırlıklı çeşidin gemlik olduğu ve bunu domat ve uslunun takip ettiği belirtildi. Geçen yıla göre verimin düşük ve morfolojik olarak ağaçların yorgun olduğu belirtilmiştir.

Saruhanlı: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nce zeytin alanlarının %30’unda damlama sulama yapıldığı, yeni dikilen çeştilerin genelde “trilye” çeşidi olduğu belirtildi. Arazi gezilerinde, fidan tırtılı zararının yoğun olduğu gözlemlendi. Yapılan görüşmelerde, bu sezon zeytinlerin dane iriliğinden dolayı sofralığa ayrılacak zeytin miktarının artacağı ifade edildi .

Gölmarmara: İlçede zeytin varlığının yoğun olduğu mahallelerde bu sezon verimin yüksek beklenmesine rağmen yaşanan dolu sebebiyle zeytinlerin zarar gördüğü belirtilti. Dolu olan bölgelerde yaklaşık %80 oranında verim kaybı yaşandığı belirtildi. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nce kabuklu bit zararlısı için 2 kez, güve için 1 kez ilan verildiği ifade edildi. Ayrıca organik zeytin yetiştiriciliği ve iyi tarım uygulamalarının arttığı belirtildi.

Akhisar: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Akhisar Ziraat Odası ve üreticilerle yapılan görüşmelerde, hastalık ve zararlılar konusunda gerekli uyarıların yapıldığı, üreticilerin de uyarılar doğrultusunda tedbirler aldığı belirtildi.

İl genelinde iklimsel faktörler nedeniyle yaşanan verim düşüklüğü en fazla Akhisar ilçesinde gözlemlenmiştir. Özellikle domat çeşidinin verim kaybı %80’leri bulmaktadır. Domat zeytinin az olması sebebiyle normalde siyah salamura olarak değerlendirilen gemlik ve uslu çeşitlerinin yeşil olarak hasat edildiği görüldü. Domat zeytin fiyatlarının da geçen seneye göre %100 arttığı görüldü.

Kırkağaç: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile yapılan görüşmede Edremit çeşidinde dolu ve yağış nedeniyle verim kaybı yaşandığı, gemlik çeşidinde ise verim artışı sebebiyle geç kararma olacağı ve tanenin küçük olması nedeniyle de yağlık olarak değerlendirileceği belirtilmiştir.

Soma: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile yapılan görüşmede, pamuklu bit, kabuklu bit ve zeytin güvesi ve halkalı leke için ilan verildiği, dal kanserinin bu yıl daha fazla olduğu ve dane dökülmesinin yaşandığı belirtildi. Dane iriliğine bağlı olarak zeytinlerinin çoğunun sofralık olarak değerlendirileceği söylendi.

Salihli: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve üreticilerle yapılan görüşmelerde, sulanan alanlarda verimin iyi olduğu ve zeytin güvesi için 1 defa ilan verildiği belirtildi. Zeytinlerin daha çok sofralık olarak değerlendirildiği ve kullanılan elekler arasındaki farkın çok olduğu belirtildi. Eleklere standardizayonun getirilmesi gerektiği söylendi.

Ahmetli: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile yapılan görüşmelerde ilçede fidan tırtılı görüldüğü, 3 defa ilan verildiği ve 10 yaş üzeri ağaçlara ilk defa zarar verdiği belirtildi. Ayrıca, kabuklu bit zararlısı olduğu ifade edildi. Genel olarak verimin az olduğu, çiçeklenme öncesi sulama yapılan yerlerde verimin daha iyi olduğu belirtildi.

Turgutlu: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nce, kabuklu bit, zeytin sineği ve zeytin güvesi için uyarı verildiği, fidan tırtılı zararının olduğu ve verimin yoğun olmadığı için tanenin iri olduğu belirtildi.

Köprübaşı: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nce, verimin oldukça düşük olduğu, danenin iri olduğu belirtildi. Dağlık alanlarda yeni plantasyonların olduğu görüldü.

İZMİR

İzmir merkez ve ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan bölgelerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri, Tarım Satış Kooperatifleri, Ziraat Odaları, zeytinyağı işletmecileri ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır.

Bu yıl il genelinde geçen yıla göre verimin yüksek olduğu, hastalık ve zararlıların da görülmemesi nedeniyle ürün kalitesinin yüksek olduğu görülmüştür. Dağlık alanlarda zeytinüretiminin geleneksel yöntemlerle yapıldığı tespit edilmiştir. Zeytin bahçe kurulumunun daha önceki yıllara oranla azaldığı belirtilmiştir.

İzmir ili genelinde meyve veren 16.743.314 adet, meyve vermeyen 3.963059 adet zeytin ağacı olduğu; ağaç başına ortalama 7,0 kg zeytin hesabıyla toplam 117.682 ton zeytin danesi elde edileceği, bunun 14.654 ton’un yemekliğe, 103.028 ton’un yağlığa ayrılacağı, ortalama 5 randıman

ile 20.606 ton zeytinyağı elde edileceği öngörülmüştür.

Kemalpaşa: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Ziraat Odası ile yapılan görüşmelerde, tozlaşma periyodunda sıcaklıkların aşırı yüksek seyretmesi nedeniyle verimin düşük olacağı ifade edildi.

Torbalı: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Torbalı Tariş yetkilisi ile yapılan görüşmede, verimin oldukça az olacağı belirtildi. Verimin az olması sebebiyle danelerin iri olduğu ve sofralık zeytin oranının önceki yıllara göre artış göstereceği düşünülmektedir.

Bayındır: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Bayındır Tariş yetkilisi ile yapılan görüşmede, halkalı leke probleminin olduğu, zeytin sineği için ilan verildiği belirtildi. Asılan tuzaklarda zeytin sineğine rastlanmadığı ifade edildi.

Ödemiş: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Ödemiş Tariş yetkilisi ile yapılan görüşmede, halkalı leke, zeytin güvesi ve zeytin sineği için ilan verildiği belirtildi. Sulanan bahçelerde sulama yapıldığı halde meyvelerde buruşukluk olduğu ifade edildi. Hasat maliyetinin yüksek olmasından dolayı üreticiler bakım maliyetlerini azaltmaktadırlar.

Tire: İlçe Müdürlüğünce zeytin veriminin bir önceki yıla göre çok düşük olması sebebiyle üreticilerin bu yıl zararlılarla mücadele etmediği ifade edilmiştir. Meyve vermeye başlayan gemlik çeşidinde ise verimin daha iyi olduğu belirtilmiştir.

Menderes: Üretici ve zeytinyağı işletmecileriyle yapılan görüşmede, geçen sene ile aynı oranda verimin olduğu, yeni dikilen zeytinlerin gemlik çeşidi olmasından dolayı sofralık zeytin üretim oranı artmakta olduğu belirtildi. Bu yılki zeytinin genellikle sağlıklı ve seyrek olduğu ifade edilmiştir. Üreticilerin hasat maliyetinden kaçınmak için tohur sattığı belirtildi.

Seferihisar: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından verimin geçen yıla göre daha yüksek olacağı ve yağışların verim ve kaliteyi olumlu yönde etkilediği belirtildi. Ayrıca hastalık ve zararlı olmadığı ifade edildi.

Selçuk: İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile yapılan görüşmede,dağlık kesimlerde verimin yüksek olduğu, ovalarda ise halkalı lekeden dolayı meyve tutumunun zayıf olduğu belirtildi. Geçen yıl zeytin sineğinin çok olmasından dolayı bu yıl “İzmir Ticaret Borsası ile yapılan Zeytin Sineği ile Biyoteknik Mücadele” projesi kapsamında belirlenen bölgelere tuzakların asıldığı ve projenin başarılı bir şekilde devam ettiği belirtildi.

Urla:İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile yapılan görüşmede zeytin sineği için uyarı verildiği bildirildi. Geçen yıla göre rekoltenin yüksek olduğu ifade edildi.

Karaburun:İlaçlama, gübreleme, budama ve sulama gibi bakım işlerinin oldukça sınırlı düzeyde yapıldığı belirlendi. Yapılan arazi gözlemlerinde geçen yıla göre verimin daha iyi olacağı gözlemlendi.

3-)2019-2020 SEZONU ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTESİ AYDIN, MUĞLA BÖLGESİ RESMİ TAHMİN HEYETİ RAPORU

Heyet çalışmalarına 23.09.2019 tarihinde başlamış ve sırasıyla Germencik, İncirliova, Koçarlı, Aydın, Köşk, Sultanhisar, Nazilli, Karacasu, Kuyucak, Buharkent, Karpuzlu, Çine, Muğla, Yatağan, Bodrum, Milas, Söke, Kuşadası, Fethiye, Seydikemer, Dalama, Köyceğiz, Datça, Marmaris ve Ula il, ilçe ve zeytin yörelerinde incelemeler ve tespitlerde bulunarak 28.09.2019 tarihinde çalışmalarını tamamlamıştır. Buna göre;

Aydın il ve ilçelerindeki zeytinliklerde yer alan ağaçlardaortalama ürün miktarı 17,3 kg/ağaç olduğu gözlenmiştir.

Bu yıl, bölge genelinde ürün rekoltesinin bahçeler ve yöreler bazında farklılık gösterdiği ve rekolte verilerine esas ürünün genellikle vadi içi ve taban alanlardaki zeytinliklerde az olduğu, yüksek yerlerde ve yamaç arazilerde yoğunlaştığı gözlenmiştir. Bölgedeki ürün rekoltesi artışında etkili olan faktörlerin

  • Halkalı Leke Hastalığının taban arazilerde yoğun olarak görülmesi nedeniyle taban arazilerde verim düşüklüğüne sebep olduğu,
  • Çiçeklenme öncesi ve meyve tutumu sonrası gerçekleşen yağışların çiçek oluşumu ve meyve gelişimini olumlu etkilemesi,
  • Meyve gelişimi ve olgunlaşma döneminde etkili olan Zeytin Sineği zararlısının yaz aylarındaki yüksek sıcaklık koşullarında mücadele gerektirecek zarar oluşturamaması tespit edilmiştir.

Ürünün az olduğu veya hiç olmadığı ağaçlarda daha belirgin olmak üzere, gelecek yıl ürün alınacağına işaret eden sürgün gelişimi olduğu gözlenmiştir.

Bölgede organik ve iyi tarım üretiminin yaygınlaştığı tespit edilmiştir.

Aydın ili dahilindeki zeytin alanlarında yapılan bahçe kontrollerinde Zeytin Sineği ve Zeytin Güvesi zararlısı nedeniyle kayda değer ölçüde meyve dökümü olmadığı görülmüştür.

Bölgede hastalık ve zararlıların kontrolünde sofralık zeytin üretim bölgeleri ile tabandaki bazı zeytinlikler dışında kimyasal mücadele uygulanmadığı öğrenilmiştir. Özellikle organik tarım alanlarında Zeytin Sineği mücadelesinde biyoteknik mücadelenin (Kitlesel Tuzaklama)yaygınlaştığı gözlenmiştir. Bu kapsamda Zeytin Sineğine karşı ruhsatlı olarak önerilen tuzaklar satın alınarak kullanılmaktadır. Çine ilçesindeki bazı üreticilerin ise, literatürde Olipe ismiyle belirtilen kendilerinin marketlerde satılan pet su şişelerinden imal ettikleri tuzağı kullandıkları görülmüştür. Literatürde bu pet şişe tuzağı ile ilgili olumlu bulunan araştırma sonuçları da olduğu öğrenilmiştir.

Bölgedeki zeytinlerin sofralık olarak değerlendirilmesini olumsuz etkileyen zararlılar olan Zeytin Sineği ve Kızılkurt’un henüz yüksek seviyede zarar oluşturmadıkları tespit edilmiştir.

Bölgedeki ürün hasadında yaygın şekilde sırtta ve omuzda taşınabilir özellikteki hasat makinesi kullandığı öğrenilmiştir.

Bölgede ortalama olarak hasat makinası + kullanıcı yevmiyesinin 200TL/gün, erkek yevmiyesinin 100 TL/gün, kadın yevmiyesinin ise 80 TL/gün olduğu öğrenilmiştir.

Aydın ili genelinde meyve veren 22.193.288 adet, meyve vermeyen 2.430.472 adet zeytin ağacı olduğu; ağaç başına ortalama 17,4,0 kg zeytin hesabıyla toplam 386.530 ton zeytin danesi elde edileceği, bunun 77.049 ton’un yemekliğe, 306.981 ton’un yağlığa ayrılacağı, ortalama 4,9 randıman ile 62.272 ton zeytinyağı elde edileceği öngörülmüştür.

Muğla İli dahilindeki Seydikemer, Fethiye, Dalaman, Ortaca, Köyceğiz, Datça, Marmaris, Ula, Kavaklıdere, Menteşe, Yatağan, Bodrum ve Milas ilçelerinde;

Geçen yıl ile karşılaştırıldığında; 2019-2020 üretim sezonunda Muğla ilinin tüm ilçelerin zeytin ve zeytinyağı rekoltesinde artış olacağı tahmin edilmiştir. Toplam dane zeytin rekoltesini oluşturan ağaçlardaki ürün miktarının ortalama olarak 9,4 kg/ağaç olacağı tahmin edilmektedir.

İl genelinde taban arazilerde halkalı leke hastalığının yaygın olması sebebiyle ürün kayıplarının çok fazla olduğu, ağaçların meyve yükünün çok az olduğu gözlemlenmiştir.

Muğla ili dahilindeki zeytin alanlarında yapılan bahçe kontrollerinde Zeytin Sineği ve Zeytin Güvesi zararlısı nedeniyle kayda değer ölçüde meyve dökümü olmadığı görülmüştür.

Rekolte tahmin heyetinin çalışmalarını yürüttüğü zaman içerisinde bölgeye olan yağışların ürün kalitesine olumlu etki edeceği beklenmektedir.

Bölgede organik tarımın geliştirilmesine yönelik çalışmaların yapıldığı ve üreticilerin de organik tarım ve iyi tarım uygulamalarına ilgisinin arttığı öğrenilmiştir.

Muğla ili genelinde meyve veren 15.753.173 adet, meyve vermeyen 1.167.784 adet zeytin ağacı olduğu; ağaç başına ortalama 9,8 kg zeytin hesabıyla toplam 154.629 ton zeytin danesi elde edileceği, bunun 18.276 ton’un yemekliğe, 130.725 ton’un yağlığa ayrılacağı, ortalama 5 randıman ile 26.025 ton zeytinyağı elde edileceği öngörülmüştür.

4- 2019-2020 SEZONU DOĞU AKDENİZ – GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTESİ TAHMİN HEYETİ RAPORU

2019–2020 sezonu Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi zeytin ve zeytinyağı rekoltesini tespit etmek amacıyla görevlendirilen heyetimiz çalışmalarını (23-28) Eylül 2019 tarihleri arasında, Hatay, Kilis, Gaziantep, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adana, Mersin ve Antalya İllerine bağlı ilçe ve köylerde yürütmüştür.

v Çalışmalarımızda heyetimiz sırasıyla Hatay, Kilis, Gaziantep, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adana, Mersin ve Antalya, illerinin ilçe, köy ve beldelerinde mevcut zeytinliklerde teknik incelemeler yapmış, Zeytin yetiştiricileri, Zeytin yetiştiricileri birlikleri, zeytin ve zeytin yağ işletmeleri, Prina sanayicisi, Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri ile bire-bir görüşmeler gerçekleştirmiştir.

v Rekolte heyetlerinin çalışma programında yer alan ilçelerde 2018-2019 rekolte çalışmasında tahmin edilen rakamların gerçekleşme durumu teyit edilmiş, 2019-2020 sofralık zeytin ve zeytinyağına ayrılan oranların üretim miktarları ile üretimin sofralık ve yağlık olarak dağılımı; heyet üyelerinin arazi gözlemi ve sektör temsilcileri ile görüşmeleri sonucunda tahmin edilmiştir.

v Bölge genelinde özellikle çiçeklenme döneminde yaşanan yüksek sıcaklıklar Gemlik çeşidinde çiçek dökülmelerine neden olduğu heyetimize bildirilmiştir. Geçen yıl yaşanan zeytin sineği zararının ekonomik zarar eşiğinin üzerinde görülmediği bildirilmiştir.

v Yapılan genel saha çalışmaları neticesinde, meyve tutumunun bölgelere göre değişiklik gösterdiği, Halkalı leke (Spilocaeaoleaginea) hastalığı Adana, Mersin ve Antalya illerinde lokal olarak gözlenmiştir. Oğuzeli ve Nizip ilçelerinde yer alan Gemlik plantasyonlarında ise Ağaç Sarı Kurdu (Zeuzerapyrina) zararının geçmiş yıllara oranla daha az olduğu tespit edilmiştir.

  1. Sonuç Olarak; Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde 2019-2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur. Buna göre, toplam 49.677.188 adet meyve veren, 14.485.170adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur.

Ağaç başına ortalama 8.3 kg. zeytin verimi ile 412.500 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 70.750 tonunun sofralığa, 341.750 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/4.86 randıman ile 70.250 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

 HATAY

Hatay ilinde Kırıkhan, Altınözü, Antakya, Hassa ilçelerine bağlı köy ve beldelerde bulunan zeytinliklerde gerekli incelemelerde bulunulmuştur. Sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmecileri, üretici birlikleri, ticaret odası ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır. Hatay genelinde çiçeklenme döneminde yaşanan yüksek sıcaklıkların çiçek dökülmelerine neden olduğu heyetimize iletilmiştir.Bu yıl Gemlik zeytin çeşidinde meyve tutumunun daha az fakat iri kalibreli zeytinler olduğunu, özellikle yeşil salamuraya yönelik hasadın devam ettiği heyetimiz tarafından tespit edilmiştir.Lokal olarak zeytin Halkalı Leke hastalığı ve zeytin sineği zararına rastlanılmıştır. Hatay iline ait 2019-2020 sezonunda toplam zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur.

Buna göre, toplam 12.492.281 adet meyve veren, 3.294.750 adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur. Ağaç başına ortalama 9.8kg. zeytinverimi ile 127.500 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 15.000 tonunun sofralığa112.500 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/4.5 randıman ile 25.000 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

KİLİS

Kilis ilinde, Musabeyli, Merkez ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan köylerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmecileri ve üretici kooperatifi ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır. Geçen yıla göre daha düşük bir ürün olduğu, bazı bölgelerde çiçeklenme zamanı yüksek sıcaklıkların yaşandığı meyve tutumunun olumsuz etkilendiği belirtilmiştir. Özellikle Gemlik çeşidinde, fizyolojik dökümlerin daha yüksek olduğu, yerel zeytin çeşitlerinde ise bu durumun daha az görüldüğü heyetimize iletilmiştir. Kilis iline ait 2019-2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur.

Buna göre, toplam 4.183.498 adet meyve veren, 667.291 adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur. Ağaç başına ortalama 6.2 kg. zeytinverimi ile 26.000 ton zeytin tanesi alınacağı bunun 1.250 tonunun sofralığa, 24.750 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/4.5 randıman ile 5.500 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

GAZİANTEP

Gaziantep ilinde, Oğuzeli, Nizip, Şahinbey ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan bölgelerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmecileri, prina sanayicileri ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır. Bölgede bu yıl geçen yıla göre daha düşük mahsul olduğu, çiçeklenme dönemi sıcak kuru rüzgarlar meyve tutumunu olumsuz etkilediği, lokal olarak belirtilmiştir.Oğuzeli ve Nizip ilçelerinde yer alan Gemlik plantasyonlarında ise Ağaç Sarı Kurdu (Zeuzerapyrina) zararının geçmiş yıllara oranla daha az olduğu tespit edilmiştir Yaptığımız incelemelerde kuraklığa bağlı danelerde buruşmalar olduğu lokal olarak görülmüştür.Kaliteli zeytinyağı üretimi ve zeytin hastalık ve zararlıları ilgili eğitim talepleri heyetimize iletilmiştir. Gaziantep iline ait 2019-2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur.

Buna göre, toplam 9.078.966 adet meyve veren, 1.006.613 adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur. Ağaç başına ortalama 2.0 kg. zeytin verimi ile 18.000 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 2.250 tonunun sofralığa, 15.750 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/4.5 randıman ile 3.500 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

KAHRAMANMARAŞ

2019–2020 Sezonu zeytin ve zeytinyağı rekoltesi tahmin heyeti olarak Kahramanmaraş İli, Türkoğlu ve Oniki Şubat İlçeleri ve köylerinde bulunan zeytinliklerde gerekli incelemelerde bulunulmuştur. Bölgede geçen yıla göre yaklaşık %50 daha az ürün beklenmekte olduğu heyetimize bildirilmiştir. Kahramanmaraş iline ait 2019-2020 yılı zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda belirtilmiştir.

Buna göre, toplam 1.321.925 adet meyve veren, 1.244.392 adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur. Ağaç başına ortalama 7.2 kg. zeytin verimi ile 9.500 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 750 tonunun sofralığa, 8.750 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5 randıman ile 1.750 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

OSMANİYE

Osmaniye ilinde, Merkez, Düziçi, Bahçe, Toprakkale ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan köylerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmecileri ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır. Geçen yıl görülen mantari hastalıkların meyve döneminde ciddi dökümlere neden olduğu, bu yıl içinde çiçeklenme döneminde görülen yüksek sıcaklıkların çiçeklenmeyi olumsuz etkilediği bildirilmiştir. Halkalı leke hastalığına bağlı olarak yüksek oranda yaprak döküldüğü, ağaçlarda çalılaşmalara neden olduğu gözlemlenmiştir. Heyetimizce yapılan incelemelerde kuraklığa bağlı buruşmalar olduğu tespit edilmiştir. Osmaniye iline ait 2019-2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur.

Buna göre, toplam 3.422.516 adet meyve veren, 682.147 adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur. Ağaç başına ortalama 8.8 kg. zeytin verimi ile 30.000 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 10.000 tonunun sofralığa, 20.000 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5.0 randıman ile 4.000 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

ADANA

Adana İlinde,Yüreğir, İmamoğlu, Ceyhan, Seyhan, Karaisalı ilçesinde zeytin ve zeytinyağı işletmecileri ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili aşağıdaki bilgiler alınmıştır.

Meyve tutumunun bölgelere göre değişiklik gösterdiği, Halkalı leke (Spilocaea oleaginea) hastalığına bağlı yaprak dökümleri heyetimizce tespit edilmiştir.Adana iline ait 2019-2020 yılı zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda belirtilmiştir.

Buna göre, toplam 2.852.670adet meyve veren, 29.000 adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur. Ağaç başına ortalama 7.5 kg. zeytin verimi ile 21.500 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 6.500 tonunun sofralığa, 15.000 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5.0 randıman ile 3.000 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

MERSİN

Mersin ilinde, Tarsus, Erdemli, Silifke, Mut ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan köylerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmecileri ve üreticiler ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır. Çiçeklenme döneminde yaşanan aşırı sıcaklar nedeniyle bazı bölgelerde çiçek dökülmelerinin görüldüğü, zeytin pamuklu biti popülasyonunun yüksek olduğu heyetimize iletilmiştir. Mersin iline ait 2019-2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur.

Buna göre, toplam 8.929.500 adet meyve veren, 4.870.500 adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur. Ağaç başına ortalama 11 kg. zeytin verimi ile 98.225 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 23.225 tonunun sofralığa, 75.000 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5 randıman ile 15.000 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

 ANTALYA

Antalya ilinde, Gazipaşa, Alanya, Manavgat ve Merkez ilçelerine bağlı zeytin üretimi yapılan köylerdeki zeytinlik alanlarında gözlemler yapılmış, zeytinyağı işletmecileri ve ziraat odaları ile görüşmeler sonucunda 2019-2020 sezonuyla ilgili bilgiler alınmıştır. Bölge genelinde zeytin halkalı leke hastalığının lokal sahalarda etkili olduğu belirtilmiştir. Antalya iline ait 2019- 2020 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler ilişikteki tabloda sunulmuştur.

Buna göre, toplam 3.694.512 adet meyve veren, 1.090.679 adet meyve vermeyen ağaç mevcuttur. Ağaç başına ortalama 18.9 kg. zeytin verimi ile 70.000 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 7.500 tonunun sofralığa, 62.500 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5.0 randıman ile 12.500 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

SONUÇ

Bu izlenim tespit ve önerilerimiz doğrultusunda sonuç olarak; 2019/2020üretim sezonunda Türkiye genelinde zeytin ağaç sayısı, üretilecek toplam zeytin ile bundan sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktar ile elde edilecek zeytinyağı rekoltelerini gösterir veriler Ek: Tablo’da sunulmuştur.

Buna göre, İzmir, Balıkesir, Çanakkale, Bursa, Manisa, Aydın, Muğla, Adana, Antalya, Gaziantep, Hatay, Kilis, Mersin, Osmaniye, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa illerine dört farklı Uzmanlar Heyeti oluşturularak tahmin çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Rekolte tespit heyetlerince gidilemeyen ancak Bakanlığımız il ve/veya ilçe Tarım Müdürlüklerinden temin edinilen bilgilere göre diğer illerle birlikte Türkiye Genelinde toplam 153.168.156 adet meyve veren (geçen yıla göre +2.098.722 adet yani +% 1,4artış), 27.717.636 adet meyve vermeyen (geçen yıla göre + 943104 adet yani +%3,5 artış) ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 10 kg zeytin verimi (geçen yıla göre ağaç başına 9,5 kg olduğundan, %5 artış) ile 1.532.501 ton zeytin danesi alınacağı (geçen yıla göre +98.956 ton yani +%6,9 artış), bunun 414.085 ton’ unun sofralık zeytine (geçen yıla göre +43.890 ton, yani +% 11,8 artış), 1.110.277 ton’unun yağlığa (geçen yıla göre +46.005 ton yani +%4,3 artış) ayrılacağı bundan da ortalama 4,9 randıman ile 224.595 ton (geçen yıla göre +35.35846 ton yani +%18,7 artış) ton zeytinyağı elde edileceği, tahmin edilmiştir.

TÜRKİYE 2019-2020 SEZONU ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTE TAHMİNİ 

0 cevaplar

Cevapla

Want to join the discussion?
Feel free to contribute!

Bir cevap yazın