ZEYTİNCİLİK TAKVİMİ

Zeytin tarımı ile ilgili periyodik işlemler ve takvimsel uygulamalar.

OCAK-NİSAN AYLARI

Bu aylarda hava ve toprak sıcaklığının uygun olduğu günlerde toprağın derince sürülmesi yararlıdır. Böylece İlkbahar yağmurlarının toprağa daha iyi işlemesi, yabani otların toprağa karışması ve aynı zamanda topraktaki haşere yumurtalarının da imha edilmesi sağlanmış olmaktadır. Derin sürümden sonraki toprak işlemelerinde, toprağı sadece goble veya kültivatör ile işlemek yeterli olacaktır. Gübreleme yapmadan önce arazinin toprak yapısının ve terkibinin bilinmesinde çok büyük yarar vardır.

Bu amaçla zeytin bahçesinin çeşitli yerlerinden usulüne göre alınan toprak numuneleri analiz ettirilmeli ve bu analiz neticesinde önerilen miktar ve çeşitlerde gübre verilmelidir. Aksi halde bilinçsizce yapılan gübreleme ile, toprağa ihtiyacı olmayan elementlerin verilmesi neticesinde gereksiz gübreleme yapılmış olacaktır. Bu durum hem zaman kaybına, hem de ekonomik bakımdan zarara neden olacaktır.

Ayrıca gereksiz ve fazladan toprağa verilen bu elementler diğer bitki besin maddelerinin de zeytin ağacı tarafından kullanımını engellemektedir. Bitki besin maddelerinin tam ve eksiksiz olarak verilmesi için diğer önemli bir tahlil de yaprak analiz metodudur. Bu tahlil neticesinde zeytin ağacının hangi elementlere ihtiyaç duyduğu daha ayrıntılı ve sağlıklı olarak tespit edilmektedir. Gerek toprak analizi gerekse yaprak analizinin mutlak suretle yaptırılması ve bu analiz sonuçlarına göre gübre uygulaması hem ekonomik hem de ağaçların sağlıklı gelişmesi yönünden faydalı ve gereklidir.

OCAK

Hasat işlemi tamamlanmışsa, sürüm yapılır.

Toprağa ahır gübresi verilebilir.

Ağır topraklara kireç atılmalıdır.(5–10 yılda bir).

Tesviye gerektiren zeytinliklerde tesviye işlemi yapılır.

Yeni zeytinlikler için teras yapılır. Arazi düz ise, dikim yerleri tespit edilerek, çukurlar açılır.

ŞUBAT

Yeni zeytinlikler için çukurlara dikim yapılır.

Hafif süzek topraklara çiftlik gübresi verilir.

Kompoze güreler ve azotlu gübreler verilir.

Halkalı leke ve kansere karşı mücadele yapılır(%1,5’luk bordo bulamacı).

MART

Dikime devam edilir. Kompoze gübre uygulaması sürdürülür.

Budama yapılır.

Zeytin güvesine karşı ilk ilaçlamaya başlanır.(Organik fosfatlılarla)

NİSAN

Yeni zeytinliklerde, hava şartlarının kurak geçmesi halinde su verilir.

Yeşil gübrelerin toprağa gömülmesi işlemi yapılır.

Budamaya devam edilir.

5–10 cm. derinliğinde ilkbahar toprak sürümü uygulanır.

Delicelerde aşılama yapılır.

Halkalı lekeye karşı ilaçlama yapılır (%1’lik bordo bulamacı).

MAYIS -HAZİRAN AYLARI

Hava çok kurak gitmiş ise zeytin ağaçlarında çiçeklenme başlamadan önce mutlaka sulama yapılmalıdır. Sulama işlemi 4 şekilde uygulanabilir;

(i) Tava sulama,

(ii) Karık sulama,

(iii) Yağmurlama sulama,

(iv) Damla sulama.

Özellikle su kaynağının diğer sulama yöntemleri için yeterli olmadığı durumda damla sulama yöntemi en iyi neticeyi vermektedir.

Etkili bir şekilde yapılan “damla sulama”dan elde edilecek yararlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir;

  1. Ürün kalitesinde ve verimde büyük artış sağlanır
  2. Bu yöntemle bitki kök bölgesinde bitkinin gereksinim duyduğu su sürekli sağlanmış olur
  3. İş gücünden tasarruf sağlanır
  4. Gübreleme kolaylıkla yapıldığı için gübreden tasarruf sağlanır
  5. Toprakta kaymak tabakası oluşmaz, bu nedenle toprak işlemesi azalmış olur
  6. Toprakta Erozyonu önler
  7. Tesviye işlemine gerek kalmamaktadır.

Bahar yağışlarıyla veya sulama işlemlerinden sonra bahçelerde görülecek yabancı otlarla mutlaka mücadele edilmelidir. Bu ayların en önemli konusu “Zeytin Güvesi” zararlısının çiçek ve meyveye yapmış olduğu zarara karşı yapılacak ilaçlamalardır. Zeytin çiçekleri tomurcuk halinde iken Zeytin Güvesi’nin dişisi tomurcuklara yumurta bırakmaktadır. Yumurtadan çıkan larvalar (kurtçuklar) tomurcuk içindeki döllenme organlarını yediği için açan çiçek sayısı azalmakta ve verim düşmektedir.

Dişinin yumurtasını bıraktığı dönemler takip edilerek larvalar görüldüğünde veya yumurtadan çıkacağı zamanda ağaçlar insektisitlerle ilaçlanmalıdır. Zeytin tomurcukları daneye dönüştüğünde bu defa Zeytin Güvesi zararlısı daneler üzerinde zarar yapmaktadır. Zeytin danesi saçma iriliğine geldiğinde Zeytin Güvesi’nin dişisi dane ile sapın birleştiği noktaya yumurtasını bırakmaktadır. Yumurtadan çıkan larva danenin çekirdeğinin içine girerek, çekirdeğin özünü yemektedir. Çekirdek özünü yedikten sonra tekrar girdiği sap deliği çukurundan çıkmaktadır. Bu arada sap ile dane arasındaki irtibatı kopardığı için danenin dökülmesine neden olmaktadır. Bunu önlemek için dişinin yumurta koyduğu dönem ağaçlara tuzak konularak takip edilmeli ve uygun bir insektisit (böcek öldürücü) ile mutlaka ilaçlanma yapılmalıdır.

MAYIS

Yeni zeytinliklerde, kurak şartlarda sulama yapılır

Şekil budaması uygulanır

Hafif sürümle kaymak kırılarak, yabancı otların gelişmesi önlenir

Aşılamaya devam edilebilir

Nisan ayında yapılan aşıların bağları sökülür

Bu ayın sonlarında, sulama işlemine başlanır

Zeytin güvesinin ikinci nesli için, organik fosfatlılarla ilaçlama yapılır

HAZİRAN

Sulama işlerine devam edilir

Yabancı ot mücadelesi yapılır

Aşı bağları çözülür (Aşının alt ve üst kısımlarından çıkan filiz sürgünlerde uç alma ile 25-30 cm. yukardan2 cm, eninde gövdeden bilezik alınır.)

Halkalı lekeye karşı % 1’lik bordo bulamacı uygulanır (İlkbahar yağışlı geçerse )

TEMMUZ AĞUSTOS AYLARI

Temmuz-Ağustos aylarında dane irileşmeye ve yağlanmaya başlayacağından ağaçlara ikinci sulama yapılmalıdır. Yabancı ot mevcut ise çapalama yapılmalı ya da ilaçlama ile mücadele edilmelidir. “Zeytin Güvesi”nin daneye verdiği zarar Temmuz ayında devam edeceğinden ilaçlamanın yapılması gerekir. Ayrıca “Zeytin Karakoşnili” nin kabuğunun altından çıkan yavrulara karşı yazlık beyaz yağlarla ve insektisitlerden biri kullanılarak ilaçlama yapılmalıdır.

Sulama bu ayların en önemli sorunudur. Susuzluk sonucu yapraklar solar, daneler buruşur, kırışır, sap kuruyunca da dökülmek zorunda kalır. Bu aylarda mutlaka sulama yapılmalıdır. Ayrıca topraktaki nemin muhafazası için toprak hafif sürülmeli veya çapalanmalıdır.

TEMMUZ

Yeni zeytinliklerde 15–20 gün arayla sulamaya devam edilir.

Yabancı ot mücadelesi yapılır.

Ağaç gövdelerine badana yapılır.

Zeytin güvesi için (üç nesli için) organik fosfatlılar, yazlık beyaz yağlarla birlikte verilebilir.

Temmuz ayında zeytin sineğine karşı ilaçlama yapılır (Tanelerde vuruk varsa, hasattan bir ay öncesine kadar, 15–20 gün arayla organik fosfatlılar verilmelidir.

AĞUSTOS

Yabancı ot mücadelesine devam edilir.

Mahsuldar ağaçlar için ikinci sulama yapılır.

Gövdelere badana uygulaması yapılır.

EYLÜL EKİM AYLARI

Bu aylarda yapılacak işler ilaçlama, sulama ve toprak işlemedir. Bu ayda “Zeytin Sineği” yapacağın tahribat çok önemlidir.

Bilhassa Eylül ayında Zeytin Sineğinin dişisi zeytin danesinin1 mm içine yumurtasını bırakmaktadır. Yumurtadan çıkan larva zeytin danesinde beslenerek danenin deformasyonuna neden olmaktadır. Bu daneler her zaman dökülmediği için hasat zamanı toplanıp havuzlanırsa sonuçta kalitesiz ve çürük zeytin elde edilir ki bu istenmeyen bir durumdur. Bunu önlemek için dişi sineğin yumurta bıraktığı devreler takip edilmeli ve bu dönemde özellikle sistemik etkili insektisitlerden biri ile ilaçlama yapılmalıdır.

Ayrıca mantarî (fungal) hastalıklara karşı da hazır bakırlı ilaçlardan biri veya “Bordo Bulamacı” ile ağaçlar ilaçlanmalıdır. Bu aylarda ihtiyaç yoksa ağaçlara su verilmemelidir. Ayrıca yabancı otlara karşıda zeytinlikle

EYLÜL

Ağaçların çevresi, hasada hazırlık için, yavaş yavaş düzeltilmeye başlanır

Eylül ayının ilk yarısında mutlaka sulanmalıdır. Bu sulama ile sofralık zeytinlerin kalitesi artacaktır

EKİM

Yeşil gübreleme için, toprak tavlı ise tohumlar ekilmelidir

Tavlı topraklarda sonbahar sürümü yapılır

Hasada hazırlık olarak ağaç çevresi düzeltilmelidir

Çeşitli nedenlerle dökülen taneler toplanmalıdır

Yeşil zeytin salamurası için, tane hasadı yapılabilir

Teras onarılmasına başlanır

KASIM

Tesis öncesi teraslama yapılmaya başlanmalıdır

Hafif ve süzek topraklar dışında, çiftlik gübresi verilir ve toprağa gömülür

Sonbahar toprak işlemesi yapılır. (15-20cm.derinlikte)

Ağır toprakların ıslahı için kireç atılmalıdır

Fosforlu ve potasyumlu gübreler bu ay uygulanabilir

ARALIK

Teras onarımına devam edilir.

Toprak işleme sonuçlandırılır.

Hasat işlerine başlanır.